De menopauze betekent: de laatste menstruatie.

Vaak weet je dat natuurlijk pas achteraf en voor vrouwen die aan de pil zijn, een hormoonspiraal of geen baarmoeder meer hebben, is het lastig vast te stellen.

De perimenopauze is de periode voorafgaand aan de menopauze en kan enkele jaren duren. Meestal beginnen klachten en een verandering van je menstruatiepatroon in deze fase.

De postmenopauze omvat met name de eerste jaren na de menopauze, maar deze fase duurt eigenlijk de rest van je leven.

De overgang is de periode van de perimenopauze, menopauze en de vroege postmenopauze. In deze periode komen de meeste klachten voor. De overgang is een periode in het leven van de vrouw en wordt wel een levensfase genoemd zoals ook de puberteit een levensfase is. Het markeert het einde van de vruchtbaarheidsperiode, waarna er een overgang is naar de periode dat het krijgen van kinderen niet meer mogelijk is. Voor je hormonen is de menopauze een keerpunt, want na de menopauze maak je onder andere geen oestrogeen meer aan. De daling van het oestrogeen zorgt ervoor dat op langere termijn er een verhoogd risico is op hart- en vaatziekten, botontkalking (osteoporose) en zelfs dementie.

Hoe lang duurt de overgang?

De overgang kan een aantal jaren duren, het is geen exact moment. Gemiddeld duurt de overgang 2-10 jaar. De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen in de perimenopauze (de periode met een veranderend menstruatiepatroon) zitten is 45-47 jaar. Gemiddeld is de menopauze (de laatste menstruatie) rond het 51e jaar. De natuurlijke leeftijd waarop de overgang kan beginnen is van 40-60 jaar. Voor het 40e jaar kan het ook, dat is bij 1 op de 1000 vrouwen het geval. Op deze leeftijd is de overgang een niet natuurlijke, te vroege overgang. Dit wordt Premature Ovariële Insufficiëntie, oftewel POI, genoemd. Zoals het moment waarop de overgang begint verschillend is, is ook de duur van de overgang met de klachten die daarbij horen verschillend. Als je al klachten hebt in de perimenopauze, duren ze meestal ook langer dan wanneer je pas klachten krijgt in de postmenopauze. Van alle vrouwen heeft 20% geen klachten. Van de 80% met klachten heeft een derde ernstige klachten.

Overgangsklachten

De klachten en veranderingen die in de overgangsperiode voorkomen zijn in eerste instantie meestal een veranderd menstruatiepatroon, zoals kortere of langere tussenperiodes tussen twee menstruaties, en soms meer of juist minder bloedverlies dan vroeger. Deze veranderingen worden veroorzaakt door sterke schommelingen in de aanmaak van oestrogenen in de eierstokken.

Lichamelijke klachten zoals opvliegers en vooral nachtelijke transpiratieaanvallen kunnen optreden. Dit zijn bekende en typische overgangsklachten. Ze geven een zetje aan andere klachten zoals moeheid, geheugen- en concentratiestoornissen, slecht slapen en stemmingsklachten. Als je eerder een depressie hebt gehad, dan is de kans dat je dat weer terugkrijgt in de overgang 2-4x groter. Ook hartkloppingen en klachten van je spieren en gewrichten kunnen voorkomen. Je kunt een verandering van je figuur merken, je taille verdwijnt en je kunt meer buikvet ontwikkelen. Dit is slechts een deel van een breed spectrum van klachten die je kunt hebben tijdens de overgang.

Wat kun je doen?

Met behulp van leefstijl adviezen kun je soms overgangsklachten al een heel eind verminderen. Voeding en beweging hebben veel invloed. Ook bepaalde supplementen hebben bewezen effect op bijvoorbeeld opvliegers. Let op, niet alles wat in omloop is helpt daadwerkelijk! Wanneer dit alles onvoldoende werkt, en de klachten hinderlijk aanwezig blijven, is voor veel vrouwen Hormoon Suppletie Therapie een goede uitkomst.